Wychowanie dziecka z autyzmem jest nie lada zadaniem. Dzieci autystyczne zachowują się tak, jakby żyły w swoim świecie, a otoczenie było im obojętne, albo ich zazwyczaj drażniło. Takie dzieci potrzebują dużo miłości, ale przede wszystkim cierpliwości i wyrozumiałości. Na co dzień poruszają się w świecie, którego nie rozumieją i bardzo trudno im otworzyć się na świat, a proces adaptacji do nowych miejsc i osób może wymagać sporo czasu.
Trudne zachowanie dziecka z autyzmem wynika z samej sytuacji w jakiej się znajduje. Jednego razu może to być problem związany z zapachem, a innego dnia np. z występującym gdzieś dźwiękiem. Jeśli są to przypadki podobne do tych wymienionych wyżej, warto jest znaleźć ich źródło.
Najczęściej popełnianym błędem przy trudnym zachowaniu dzieci z autyzmem jest czekanie, aż problem sam zniknie – oczywiście, problem sam nie zniknie. A dana powtarzająca się sytuacja będzie jedynie pogłębiać frustrację Twojego dziecka. Dzieci z autyzmem bywają wybuchowe a, ich wybuchowość przeważnie objawia się, gdy czują się bezradnie w pewnych sytuacjach. Przy odpowiedniej terapii można znacznie ograniczyć te napady złości i agresji.
Trudności w wychowaniu dzieci z autyzmem jest dużo, jednak trudno wymieniać wszystkich, bo tak naprawdę tylko w życiu codziennym wiemy z czym musimy się mierzyć. Pamiętaj, że Twoje dziecko musi czuć, że jest kochane . Musisz je w pełni zaakceptować i kochać takie jakim jest. Nie chodzi o karanie dziecka, za to co zrobiło źle, dziecko trzeba chwalić i dawać mu jak najwięcej pozytywnych bodźców za jego dobre zachowanie.
Nietypowe, trudne reakcje, zachowania są dla nich jedynym sposobem, by pokazać co czują. Najczęściej są to zachowania lękowe, nadpobudliwość, agresja, autoagresja (agresja skierowana na własną osobę, samookaleczanie), opór, specyficzne odżywianie się, kłopoty ze snem. Jakie to mogą być jeszcze reakcje?
Dziecko autystyczne może:
- bronić się przed dotykiem, unikać dotykania różnych. przedmiotów,
- źle reagować na intensywne światło lub wręcz przeciwnie domagać się pulsującego i kolorowego,
- zatykać uszy w sytuacjach dość często niezrozumiałych dla innych,
- obwąchiwać wszystko, itp.
- kręcenie się wokół własnej osi, kiwanie się, podskoki, wyginanie rąk,
- wprawianie przedmiotów w ruch wirowy,
- powtarzanie pojedynczych dźwięków,
Reasumując dziecko może bronić się przed jakimiś bodźcami, albo wręcz się ich domagać i poszukiwać. W takim przypadku mówimy o nadwrażliwości lub podwrażliwości sensorycznej.
Takie zaburzenia sprawiają, że dzieci autystyczne starają się na swój własny sposób stwarzać dla siebie warunki, w których będą się czuć bezpiecznie. Tak właśnie radzą sobie z docierającymi do nich bodźcami, porządkują sobie otoczenie. Takie reakcje, które dla nas są niezrozumiałymi są ich sposobem na dostarczanie sobie odpowiednich stymulacji – a przez to w pewien sposób poprawy samopoczucia/komfortu dziecka.
Jak możesz pomóc swojemu dziecku?
Staraj się, aby wszystkie czynności w ciągu dnia były stałe, powtarzalne. Z czasem dokonuj drobnych zmian, ale zawsze wcześniej uprzedzaj o nich dziecko. Tłumacz co się zmieni i dlaczego. Rozmowa z dzieckiem jest dla niego bardzo ważna.. Możliwość przewidywania co się za chwilę wydarzy daje dziecku poczucie bezpieczeństwa. Każda nowa sytuacja stanowi dla niego zagrożenie, powoduje w nim lęk. Musisz nauczyć dziecko, że w otaczającym go świecie nie wszystko zawsze jest takie same, ale może być bardzo podobne oraz że nawet jeśli coś jest inne, nie oznacza, ze jest złe J. Tutaj sprawdza się metoda małych kroków. Powoli przyzwyczajaj dziecko do zmian, które następują lub które dopiero nastąpią.
Jednym z rozwiązań na to, aby ograniczyć trudne zachowania wynikające z nadwrażliwości lub podwrażliwości sensorycznej jest terapia integracji sensorycznej (SI), lub jeśli trudne zachowania wynikają z braku możliwości komunikacji, to sposobem na trudne zachowania będzie wprowadzenie komunikacji alternatywnej.
Na czym polega taka terapia SI?
Terapia odbywa się w specjalnie Sali, która została do tego przystosowana, przez wyposażenie jej w odpowiednie sprzęty. W czasie sesji dziecko np. huśta się w hamaku, toczy w beczce, balansuje na kołysce, itp. Celem takich sesji jest poprzez przyjemną i interesującą dla dziecka zabawę poprawienie funkcjonowania układu nerwowego dziecka, co bardzo pozytywnie wpływa na poznawania otoczenia, eliminowanie „dziwnych zachowań” u dziecka.
Terapeuta zajmujący się terapią Twojego dziecka ukierunkuję Twoją pracę z dzieckiem w domu, podpowie Ci co może być przyczyną różnych nietypowych zachowań i jak sobie możesz sobie z nimi radzić.
Takie trudne zachowanie Twojego autystycznego dziecka może bezpośrednio wynikać z czegoś, co dla Ciebie jest z pozoru nieistotne. Jednak dla niego ma kluczowe znaczenie w danej sytuacji – np. ubranie niebieskiej bluzki zamiast czerwonej, zmiana proszku do prania (inny zapach), inny skład bielizny (który bardziej podrażnia jego skórę). Dlatego tak bardzo ważne jest odnalezienie przyczyny takiego „niechcianego” zachowani i wyeliminowanie jej.
Z pewnością nie da się uniknąć wszystkich trudnych zachowań dziecka, lecz istotne jest, by ograniczyć je do minimum. Bezwzględnie reaguj zawsze na sytuacje, w których reakcja dziecka zagraża jego zdrowiu/życiu lub najbliższemu otoczeniu. Analizuj konkretne sytuacje i eliminuj czynnik powodujące „złe reakcje”. Oczywiście nie da się uniknąć wszystkich negatywnych zachowań dziecka, jednak bardzo ważne jest, by ograniczyć te zachowania do minimum.